800 ANS DE RESISTÉNCIA, E CONTUNHAM DE RESISTIR

Es companhes e es companhs de LIBERTAT! Lengadòc lancen era campanha « Occitània: 800 ans de resisténcia, aué coma ager resistim »

Er objectiu d’aguesta campanha ei eth de divulgar era nòsta istòria, tant desconeishuda ena Occitània grana coma ena Val d’Aran, ua istòria mau coneishuda, de resisténcies populars en ua tèrra que contunhe de resistir. Non viueram pleament en Occitània coma occitans se non recuperam era nòsta istòria, er eretatge des qu’an bastit eth nòste país.

Aguesta campanha, pensada entà desvelhar consciéncies entre occitans lengadocians, non a d’èster bric ignorada per nosati aranesi. Ei vertat que França ei un país pionèr ena manipulacion istorica, mès mos cau èster conscienti qu’ena Val d’Aran coneishem melhor era istòria d’Espanha qu’era nòsta.

Toti cantam « Joan Petit que dance » mès desconeishem que Joan Petit dirigic era revòlta des Crocants en 1643, en tot inspirar era revòlta des Segadors en Catalonha. Era cançon que cantam, tant es aranesi coma era rèsta d’occitans, arrebrembe eth martiri de Joan Petit, quan siguec capturat peth rei de França, estacat ara arròda e es sòns membres trincadi un per un, en tot començar peth dit, dempús era man, dempús eth braç…

A part de Joan Petit, era campanha des companhs lengadocians mos arrebrembe era resisténcia ara crotzada francesa des Faidits; Olympe de Gouges, prumèra feminista e antiesclavista d’Occitània guilhotinada en 1793; Víctor Gelu, poèta provençau e gran defensor dera luta sociau; era Guèrra des Damiseles, revòlta pagesa en País de Fois entà recuperar eth dret as tèrres e es bòsqui; Marcelin Albert, cap dera revòlta des Vinhairons en Lengadòc a principis deth sègle XX; Ernèst Ferrolh, coneishut coma eth mètge des praubes, socialista libertari, occitanista e felibre que joguèc un papèr fòrça important ena revòlta des Vinhairons; Jòrdi Guingoin, lemosin antifascista, entada eth era resisténcia ara invasion nazi auie de culminar damb ua revolucion sociau, eth sòn pensament rebat eth besonh des occitans de retrobar era sua istòria; e Robèrt Lafont, lingüista, istorian, escrivan e un des pairs der occitanisme modèrn; fondador deth Comitat Occitan d’Estudis e d’Accion e deth movement Volèm Viure al País, entre d’auti.

Tant s’èm neishudi en país, coma s’èm nauvengudi entàs tèrres occitanes, era istòria d’aguest cornèr de mon mos aparten. Era nòsta istòria ei er estrument d’ua desliurança nacionau que contunhe de caminar de cap ara immortèla.

Mès informacion: http://800ansderesistencia.wordpress.com

ÒC A UA LEI DER OCCITAN, NON ARA SUBSIDIARIETAT

Toti sabem qu’er aranés ei occitan e toti èm d’acòrd en qu’eth nòm dera lengua occitana ena Val d’Aran ei aranés. Totun, en moment de redigir ua lei que respècte es nòsti drets lingüistics cau que sigam seriosi: en lenguatge escrit eth nòm dera nòsta lengua non a d’èster d’aute qu’occitan, mès que mès quan se tracte deth redigit d’ua lei. Non ei çò de madeish ua lei que garantisque er ensenhament der aranés, qu’ua lei que garantisque er ensenhament der occitan. Damb eth redigit actuau, s’aurà aprovat era naua lei e arren non aurà cambiat: en acabar es estudis que compreneram melhor eth catalan e eth castelhan qu’es auti dialèctes dera nòsta lengua.

Eth redigit actuau mos nègue era nòsta lengua, en tot dar-mos sonque eth dret ath micro-dialècte; e donques, se mos enganhe e se mos amague quina ei era nòsta cultura e civilizacion. Eth redigit actuau dera lei contunhe d’empedir qu’un professor de Tolosa, de Bordèu, de Pau; o quitament de Sant Biat, Hòs o Mèles; pogue exercir enes estudis deth costat espanhòu dera Val d’Aran. Per contra seguissen en tot vier professors d’Espanha, damb eth nivèu C d’aranés, mès en tot hèr classa ena lengua que vòlen e en tot desconéisher entièraments era realitat occitana.

Era literatura ena nòsta lengua qu’ei ua des mès riques d’Euròpa. Es trobadors sigueren pionèrs d’ua tradicion literària fòrça rica, enes sègles XV e XVI era produccion literària en occitan ei nombrosa e de molta qualitat; dera madeisha manèra qu’ac ei enes sègles XIX e XX. Qu’èm es invetors der amor cortés, deth Gai Saber e qu’auem un Nobel de literatura, ua literatura estudiada enes principaus universitats deth mon, mès obviada enes estudis aranesi. E mentretant, se mos ven ua subsidiarietat deth catalan damb traduccions de Víctor Català, Pere Calders o Mercè Rodoreda; òbres que ja podem liéger en catalan; e se mos nègue Godolin, Perbòsc, Roqueta; se mos nèguen es nombrosi poètes gascons, se mos nègue Mistral e Lafont. E tanpòc auèm cap accès as revirades occitanes des melhores òbres dera literatura universau.

Per qué putes auem accès a traduccions dera literatura catalana e non auem cap accès ara nòsta pròpria literatura? Per qué putes comprenem melhor eth catalan e er espanhòu qu’era rèsta de parlars occitans?

Damb aguesta lei tan ambiciosa, que i aurà fòrça fòtos, portades de jornaus, medalhes, e discorsi politics de campanha. Mès era realitat que contunharà d’èster era madeisha; se mos contunharà de negar era nòsta lengua. Eth nòste aranés, er occitan de toti.

TROBAT ETH CÒS DE JON ANZA

Dijaus dia 11 de març sabérem qu’eth còs de Jon Anza siguec trobat en depaus de cadavres d’un espitau de Tolosa. Eth militant d’ETA, qu’auie complit 20 ans de preson, desapareishec eth mes d’abriu passat quan prenie un trèn de Baiona tà Tolosa. Segons es prumères informacions dera policia francesa, eth cadavre qu’a estat 10 mesi en espitau, dempús d’auer-se mòrt enes carrèrs de Tolosa.

Aguesta version des hèts qu’ei fòrça trebla. Com ei possible d’imaginar qu’un òme cercat pera direccion interregionau dera policia non age estat identificat en un an de recèrca judiciau, quan eth sòn retrat siguec difonut per tot?

Non podem pas evitar d’arrebrembar era guèrra lorda amiada a tèrme peth govèrn espanhòu e pes GAL en es ans 80. Com mès informacion mos arribe mès probabla ei era tèsi der assassinat de Jon Anza.

NON AS CRIMS D’ESTAT! NON ARA GUÈRRA LORDA! ERA REPRESSION NON EI CAP ERA SOLUCION ENTÀ EUSKAL HERRIA! QUE VOLEM ERA VERTAT!

NON VOLEM PAS AGREXCO EN OCCITÀNIA !

Dissabte dia 6 de març, es companhes e es companhs de LIBERTAT! Lengadòc se trobèren en Sèta entà manifestar era sua oposicion ara implantacion en Lengadòc dera enterpresa AGREXCO, sostenidor actiu des colònies israelianes en territòri palestinian.

Un còp arribada era marcha dempús de Montpelhièr, que preneren era paraula es pòrtavotzes des diferenti collectius manifestants. Un pagés palestinian expliquèc eth calvari quotidian de tot un pòble e eth hèt impossible d’exportar es productes agricòles de Cisjordania a causa deth constant barrament dera armada israeliana d’aucupacion. Que seguic un un discors d’un membre dera Union Josieva Francesa entara Patz, en tot lamentar qu’era politica d’Israèl hè a créisher er antisemitisme. Un cineasta israelian testimonièc eth sòn desplaser en çò que tanh ara colonizacion israeliana e demanèc eth boicòt totau ad aqueth estat.

Qu’ei açò çò que cau hèr. Entà arturar es crims d’Israèl era solucion qu’ei atacar eth punt mès sensible: era economia. Per açò que cau boicotar totaument es productes israeliani. E anar un shinhau mès tà delà e hèr pression entath boicòt en toti es encastres: esportiu, scientific, culturau, eca. Qu’ei atau coma er Estat colon se prepausarà eth tracte inuman envèrs deth pòble palestinian e començarà a respectar eth dret internacionau.

Era intervencion dera Confederacion Paisana siguec tanben fòrça interessant pr’amor que coïncidie damb eth nòste punt d’enguarda: tant en Lengadòc coma en tota Occitània, que podem èster autosufisents per çò qu’ei de produccion agricòla e non mos cau pas importar frutes e verdugalhs. Que cau non desbrembar pas qu’era agricultura occitana ei en crisi, mès que mès, eth sector dera vinha en Lengadòc.

Eth senhor Frêche, autor dera venguda d’Agrexco entath nòste país, deu priorizar ua reconversion agricòla deth sector dera vinha e dera agricultura de frutes e verdugalhs, abans que finançar es colonizadors sionistes damb 200 milions d’èuros, pagadi damb es sòs publics deth pòble occitan.

Entà boicotar es productes israeliani, que cau guardar qu’eth còdi de barres non comence damb 7 29.

VOLEM VÍUER E DECIDIR EN PAÍS

Libertat! Val d’Aran qu’èm harts dejà de tant de caciquisme politic, de tant amplir-se era boca damb promeses e ideals que non existissen, de tant d’anticatalanisme arrevirat en espanholisme, de tant de foment dera ignorància, de tant de desconeishement. Es politics actuaus dera Val d’Aran non servissen entad arren, uns diden de trincar eth pacte UA-PSOE, que non ac haràn jamès pr’amor que viuen d’açò, d’auti pactant damb eth PP e criticant tostemp sense dar solucions, d’auti criticant a tòrt e a dret sense cap motiu sonque tà benefici pròpi. Se quauquarrés cree bèth projècte interessant, ja i son es contraris entà crear ua causa similara a veir qui guanhe. Atau jamès s’artenherà arren.

Occitània va mès tà delà deth folklore, mès non i a ne un politic aranés que parle d’Occitània, non i a ne un politic aranés que parle der occitan. Cau voler hèr projèctes conjunts damb era rèsta d’Occitània, eth prumèr pas serie daurir comunicacions entre era Val d’Aran e Occitània entara gent. Per qué era gent que vò agarrar un avion a d’anar tà Barcelona? se en Tarba o en Tolosa i a un aeropòrt mès pròplèu e mès ben comunicat (e sense auer de passar ua frontèra artificiau com ei eth tunel). Per qué non i a autocars que mos pòrten tà Sant Gaudenç o tà Luishon e òc que n’i a tà Lhèida e Barcelona? Per qué en estudi mos ensenhen abans eth catalan e eth castelhan (qu’ei important tanben) que a conèisher es auti parlar occitans? Per qué comprenem milhor eth catalan qu’eth lengadocian? Per qué sabem qu’eth Cid ère un gran lutador e mos pensam que Joan Petit ei solet eth protagoniste d’ua cançon de mainatges? Per qué sabem qui ère Don Pelayo e non sabem arren sus Marcelin Albèrt? Per qué pòt vier a trebalhar ena Val d’Aran un professor de Barcelona, Lhèida o Aragon abans qu’un de Tolosa, Pau o Limòtges? Perqué entà anar entara universitat mos cau anar tà Lhèida, Barcelona, Saragossa o Madrid, e non podem anar tà Pau, Bordèu, Tolosa o Montpelhièr (que serie çò de mès naturau)? Per qué enes restaurants aranesi podem trobar vins d’Espanha e non trobam cap vin deth país? E atau apoiridíem alongar aguesta cordelada de preguntes. N’èm harts de trobar tantes preguntes sense responsa logica, pr’amor que responsa òc que n’an, interèsi politics damb era pòcha cauda!

Cau pensar qu’era Val d’Aran, soleta per era madeisha non a pro de mejans entà tirar tà deuant. Qué passe, que eth torisme dera nhèu e dera especulacion urbanistica durarà entà tostemp? NON! Era Val d’Aran, encara que sigue complicat, a de tornar ara ramaderia, a víuer des tèrres e des bòsqui. Víuer des nòsti recorsi naturaus coma se mos promet ena Querimònia.

Non se pòt viuer permanentment deth torisme ranci. Per un costat era Val d’Aran se convertís en un parc tematic en detriment dera nòsta lengua e era nòsta cultura. Per aute costat bèth dia s’acabarà era nhèu, Baqueira barrarà e era Val d’Aran entrarà en decadència. Cau èster preparats entad açò e cau cercar solucions e alternatiues reals, serioses, qu’agen futur.

LIBERTAT! EN BARCELONA

Ua representacion de Libertat! Esquèrra Revolucionària d’Occitània compausada per companhes e companhs des seccions Val d’Aran, Bearn e Lengadòc, que passèren uns dies en Barcelona e Badalona en tot presentar era luta occitana ara societat catalana. Jos eth títol « Xerrada sobre la lluita d’alliberament nacional i social d’Occitània », es presentacions s’amièren a tèrme damb era invitacion, acuèlh e organizacion deth Sindicat d’Estudiants des Païsi Catalans (SEPC), er Archiu Occitan dera Universitat Autonòma de Barcelona, Maulets de Barcelonés Nòrd, e era Comunitat Palestiniana de Catalonha.

Dijaus dia 25, es presentacions se debanèren en 3 universitats: ena Universitat Autonòma de Barcelona, en Campus Centrau dera Universitat de Barcelona e ena Facultat d’Istòria dera Universitat de Barcelona. Eth desplegament uman deth SEPC siguec impressionant e era assisténcia as charrades plan nombrosa.

Diuendres dia 26, convidadi per Maulets e era CUP, Libertat! se presentèc en Casal Carme Claramunt de Badalona, a on es assistents tanben mos pausèren qüestions fòrça interessantes.

Dissabte dia 27 Libertat! presentaue era luta occitana ena Casa Palestiniana, en barri de Gràcia de Barcelona, a on un magnific concèrt dera banda punk de Pau, Gojats of Hedàs, clausurèc era seguida de presentacions.

Dimenge dia 28 participèrem ena 8au calçotada populara e reivindicatiua de Badalona, a on acabèrem de hèr es darrèri contactes.

Fòrça companhes e companhs des Païsi Catalans descorbiren era nòsta situacion e era nòsta luta. Bèri uns mos comentauen qu’auien aprenut fòrça causes naues. Totun qu’èm nosati es qu’auem aprenut fòrça causes des catalans, tant per miei des qüestions que mos sometien pendent es charrades, coma per’mor des contactes qu’auem hèt, e tanben a nivèu d’organizacion.

Qu’auem tornat tà Occitània damb un escambi de contactes e coneishences de fòrça profit. Qu’auem tornat tath país damb projèctes qu’amiaram a tèrme amassa damb er Archiu Occitan dera Universitat Autonòma, damb era CUP, damb eth MDT e damb eth SEPC. E sustot que tornam tà casa damb era bateria cargada d’energia entà seguir tà deuant damb era luta.

Plan lèu, era naua revista « Libertat » ne publicarà un rapòrt.

Mercés ath pòble catalan per aguest gran desplegament, acuèlh e interès envèrs era luta occitana. Visca Occitània! Visca es Païsi Catalans! Visca era solidaritat entre pòbles!